لیپوساکشن یکی از انواع عمل‌های جراحی زیبایی است. با استفاده از این عمل می‌توان چربی‌های زائد و ناخواسته موجود در بدن را حذف کرد تا بدن شکلی خوش‌اندام و زیبا پیدا کند. این عمل در بعضی مواقع با عنوان عمل فرم‌دهی بدن نیز شناخته می‌شود.

از لیپوساکشن می‌توان برای فرم‌دهی نواحی خاصی از بدن استفاده کرد که مهم‌ترین این قسمت‌ها عبارتند از:

• شکم
• باسن‌ها
• نشیمنگاه یا کپل
• ران پا
• زانوها
• بازوها
• چانه
• گونه‌ها
• گردن

چرا از لیپوساکشن استفاده می‌کنیم؟

چند مورد از مهم‌ترین کاربردهای عمل جراحی لیپوساکشن عبارتند از:

• عمل‌های زیبایی برای حذف برآمدگی‌های روی پهلوها و یا اصلاح شکل غیر طبیعی خط چانه
• بهبود عملکرد جنسی از طریق کاهش چربی‌های غیرطبیعی انباشته در ناحیه کشاله ران و فراهم کردن امکان دسترسی راحت‌تر به آلت تناسلی زنانه
• فرم‌دهی بدن و بهبود شکل اندام‌ها برای افرادی که از چربی‌های زائد یا چاقی موضعی رنج می‌برند و با ورزش و رژیم غذایی نتوانسته‌اند آن را اصلاح کنند.

و اما بعضی از مواردی که لیپوساکشن برای آن کارآیی ندارد نیز عبارتند از:

• به عنوان جایگزین ورزش و رژیم غذایی برای درمان چاقی عمومی و اضافه وزن. هر چند که از این روش می‌توان در مراحل زمانی متوالی برای حذف چربی‌های انباشته در نقاط مختلف بدن نیز استفاده کرد.
• به عنوان یک روش درمانی برای سلولیت (ناهمواری‌ها و برآمدگی‌های کوچک پوست در ناحیه باسن، ران و نشیمنگاه) یا پوست اضافی
• برای نواحی خاصی از بدن از قبیل چربی‌های اطراف سینه‌ها، زیرا خطر بروز سرطان سینه را افزایش می‌دهد.

انواع عمل‌های لیپوساکشن 

لیپوساکشن تامسنت یا با بی‌حسی موضعی (همراه با تزریق دارو) رایج‌ترین نوع عمل لیپوساکشن می‌باشد. در این روش، قبل از برداشتن چربی‌ها ابتدا مقدار زیادی از یک محلول دارویی به درون مناطقی از بدن که چربی اضافی آن باید حذف شود، تزریق می‌گردد. گاهی از اوقات ممکن است که حجم محلول تزریق شده بیش از سه برابر مقدار چربی‌هایی باشد که از آن موضع برداشته می‌شود. این محلول شامل ترکیبی از یک داروی بی‌حسی موضعی (لیدوکائین) و یک داروی دیگر برای منقبض کردن رگ‌های خونی (اپینفرین) و یک محلول آب نمک داخل وریدی می‌باشد. لیدوکائین به بی‌حس شدن موضع مورد نظر در زمان قبل و بعد از عمل جراحی کمک می‌نماید. به طوری که ممکن است به هیچ بی‌حسی دیگری غیر از آن نیازی نباشد. اپینفرین موجود در محلول دارویی باعث کاهش خونریزی، خون‌مردگی و ورم در اندام مورد عمل می‌شود. محلول داخل وریدی هم به حذف راحت‌تر چربی‌ها کمک می‌کند. در واقع این محلول همراه با چربی‌های زائد از داخل موضع مورد نظر بیرون کشیده می‌شود. این نوع از عمل لیپوساکشن در مقایسه با سایر انواع آن، معمولاً به زمان طولانی‌تری نیاز دارد.

لیپوساکشن به روش فوق مرطوب نیز روشی مشابه با لیپوساکشن تامسنت می‌باشد، اما تفاوتی که دارد آن است که حجم محلول تزریق شده در موضع محل عمل، کمتر از مقدار تزریق شده در روش تامسنت می‌باشد. در واقع مقدار محلولی که تزریق می‌شود، برابر با مقدار چربی‌های زائدی است که باید برداشته شود. ضمناً این روش به زمان کمتری نیاز دارد، اما اغلب لازم است که این عمل تحت شرایط بیهوشی خفیف (نوعی از بیهوشی که بیمار در زمان عمل به حالت خواب‌آلود است) یا بیهوشی عمومی (نوعی از بیهوشی که بیمار در زمان انجام عمل کاملاً خواب است و دردی احساس نمی‌کند) انجام شود.

لیپوساکشن به کمک اولتراسوند (UAL) یکی دیگر از روش‌های لیپوساکشن است که در آن از امواج اولتراسونیک برای شکستن سلول‌های چربی و تبدیل آنها به حالت مایع استفاده می‌شود. در مرحله بعد، این سلول‌ها با استفاده از مکش وکیوم از محل مورد نظر خارج می‌شوند. عمل لیپوساکشن با کمک اولتراسوند را می‌توان به دو روش انجام داد که شامل روش خارجی (از روی سطح پوست به وسیله یک دستگاه مخصوص ساطع کننده امواج اولتراسوند) و روش داخلی (از زیر سطح پوست به وسیله یک لوله کوچک و داغ به نام کانولا) می‌باشد. این نوع از عمل لیپوساکشن را می‌توان برای حذف چربی از نواحی متراکم و فیبری بدن از قبیل بالای کمر یا سینه‌های بزرگ شده آقایان انجام داد. عمل لیپوساکشن به کمک اولتراسوند غالباً همراه با عمل تامسنت و به عنوان عمل دوم (تکمیلی) انجام می‌شود تا دقت کار از این طریق افزایش پیدا کند. به طور کلی این روش در مقایسه با روش فوق مرطوب، زمان بیشتری به طول می‌انجامد.

لیپوساکشن به کمک لیزر (LAL) روشی است که در آن از انرژی امواج لیزر برای آب کردن سلول‌های چربی استفاده می‌شود. بعد از آنکه سلول‌های چربی به حالت آبکی تبدیل شدند، می‌توان آن را از طریق مکش وکیوم از موضع محل عمل خارج کرد و یا به آن اجازه داد تا خود به خود از طریق لوله‌های کوچکی که در این منطقه قرار داده می‌شود، خارج گردد. از آنجا که لوله‌ای که برای عمل لیپوساکشن به کمک لیزر استفاده می‌شود (کانولا) کوچک‌تر از لوله‌هایی است که در روش سنتی لیپوساکشن مورد استفاده قرار می‌گیرد، این لیپوساکشن در مناطق ظریف و حساس بدن و نواحی کوچک بدن باید به کار رود نه برای نواحی وسیع مثل تنه. این مناطق شامل چانه، فک‌ها و صورت می‌باشد. یکی از مزیت‌های دیگری که روش لیپوساکشن به کمک لیزر نسبت به سایر روش‌های لیپوساکشن دارد آن است که در این روش انرژی امواج لیزر باعث تحریک ساخت کلاژن در بافت‌ها نیز می‌شود. ساخته شدن کلاژن به افزایش استحکام بافت پوست و جلوگیری از افتادگی آن بعد از عمل لیپوساکشن کمک می‌کند. کلاژن پروتئین رشته‌ای شکلی است که به حفظ ساختار پوست کمک می‌کند.

عمل لیپوساکشن

قبل از عمل

قبل از شروع جراحی لیپوساکشن، شما یک جلسه مشاوره قبل از عمل خواهید داشت. در این جلسه یک معاینه فیزیکی بر روی شما انجام می‌شود و سوابق پزشکی و وضعیت روانشناختی شما مورد بررسی قرار می‌گیرد. شما می‌توانید یک نفر (مثلاً همسر خود) را در این جلسه همراه خود بیاورید تا بعداً بتواند در یادآوری نکاتی که پزشک برای شما شرح داده است، کمک کند.

در جلسه مشاوره سعی کنید از فرصت استفاده کرده و هر سئوالی که در این مورد دارید، از پزشک بپرسید. همچنین مطمئن شوید که پاسخ پزشک به سئوالات خود را کاملاً می‌فهمید، زیرا شما باید کلیه مراحل قبل از عمل، نحوه انجام عمل و مراقبت‌های بعد از عمل را به خوبی بشناسید. باید این نکته را به خوبی متوجه شوید که لیپوساکشن می‌تواند به زیبایی اندام‌ها و تقویت اعتماد به نفس شما کمک کند، اما احتمالاً نمی‌تواند آن فرم ایده‌آل را در تمام بدن شما ایجاد کند.

قبل از روز جراحی ممکن است لازم باشد که شما یک آزمایش خون و یک آزمایش ادرار انجام دهید. این آزمایش‌ها به پزشک شما می‌کند تا عوارض و بیماری‌های احتمالی را تشخیص دهد. اگر بعد از پایان عمل نیازی به بستری شدن نداشته باشید، لازم است که برنامه‌ریزی لازم برای برگشت به خانه را نیز از قبل از عمل انجام دهید.

عمل لیپوساکشن چگونه انجام می‌شود؟

• برای انجام این عمل از یک دستگاه لیپوساکشن و لوازم جانبی آن از جمله لوله‌های کوچکی به نام کانولا استفاده می‌شود. تیم پزشکی ابتدا قسمت‌هایی از بدن شما که باید تحت عمل قرار گیرد را آماده می‌کند. سپس بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام می‌شود.
• یک بریدگی کوچک بر روی موضع محل عمل ایجاد شده و لوله ساکشن که نوک تیزی دارد از طریق این بریدگی در داخل توده چربی‌های انباشته قرار داده می‌شود و سلول‌های چربی به وسیله نوک لوله جارو می‌شوند.
• چربی‌های کَنده شده از طریق لوله ساکشن به بیرون کشیده می‌شود. عمل مکش به وسیله یک پمپ وکیوم و یک سرنگ بزرگ انجام می‌گیرد.
• برای عمل کردن اندام‌ها و نواحی بزرگ بدن ممکن است به ایجاد چندین سوراخ یا بریدگی بر روی پوست نیاز باشد. زیرا پزشک جراح برای آنکه بهتر بتواند به چربی‌های عمقی نزدیک شود، باید لوله ساکشن را از جهات مختلف وارد کند تا نهایتاً بتواند به نتیجه بهتری از نظر فرم اندام مورد نظر دست پیدا کند.
• پس از آنکه چربی‌های زائد حذف شد، ممکن است که لوله‌های زهکش کوچکی در داخل موضع محل عمل قرار داده شود تا خون و مایعاتی که در طی چند روز اول بعد از عمل لیپوساکشن در این محل تجمع پیدا می‌کند، از طریق این لوله‌ها خارج شود.
• اگر در زمان عمل، خون و مایعات زیادی از بدن شما از دست برود، ممکن است که نیاز به جایگزینی و تأمین مایعات (به شکل داخل وریدی) داشته باشید. در موارد نادری هم ممکن است به انتقال خون به بدن شما نیاز باشد. بعد از پایان عمل، یک پوشش فشرده کننده به نام گارمنت بر روی اندام مورد نظر گذاشته می‌شود. از این پوشش باید طبق دستور پزشک و تا زمانی که پزشک تجویز نماید، استفاده نمایید.

خطرات

قبل از اقدام به عمل جراحی لیپوساکشن باید وجود چند بیماری خاص در فرد مورد نظر مورد بررسی قرار گیرد و یا در صورتی که به این بیماری‌ها مبتلا باشد، بیماری او تحت کنترل درآید. از جمله:

• سابقه ابتلاء به بیماری‌های قلبی (حمله قلبی)
• فشار خون بالا
• دیابت
• واکنش‌های آلرژی نسبت به داروها
• بیماری‌های ریوی (تنگی نفس و وجود پاکت‌های هوا در جریان خون)
• آلرژی‌ها (نسبت به آنتی بیوتیک‌ها، آسم و داروهای مورد استفاده در جراحی)
• سیگار کشیدن، مصرف مشروبات الکلی و اعتیاد به مواد مخدر

مهم‌ترین خطرات ناشی از عمل لیپوساکشن نیز عبارتند از:

• بروز شوک (معمولاً در مواقعی که مایعات کافی برای جایگزینی مایعات از دست رفته طی عمل جراحی، تأمین نشده باشد)
• سرریز مایعات اضافه (که معمولاً در زمان عمل مشاهده می‌شود)
• بروز عفونت (استرپتوکوکی، استافیلوکوکی)
• خونریزی و تشکیل لخته خون
• ورود گلبول‌های ریز چربی به درون جریان خون که باعث مسدود شدن مسیر خونرسانی به بافت‌ها (آمبولی چربی) می‌شود.
• آسیب‌دیدگی عصب، پوست، بافت یا اندام محل عمل و یا سوختگی آنها در اثر گرمای ناشی از ابزار مورد استفاده در لیپوساکشن
• حذف غیر یکنواخت چربی‌ها (شکل نامتقارن)
• ایجاد ناهمواری و فرورفتگی بر روی پوست و یا بدشکل شدن اندام‌ها
• واکنش به داروها یا اووردوز نسبت به لیدوکائین مورد استفاده در زمان عمل
• باقی ماندن جای زخم و یا بدشکلی و عدم تقارن اندام‌ها و حتی باد کردن و متورم شدن پوست به ویژه در افراد مسن

بعد از عمل

بعد از پایان عمل لیپوساکشن ممکن است که بیمار نیاز به بستری شدن داشته باشد که این امر به موضع محل عمل و میزان پیچیدگی جراحی انجام شده بستگی دارد. وقتی که عمل لیپوساکشن به پایان رسید، بانداژ مخصوص و یک پوشش فشرده کننده (گارمنت) بر روی موضع محل عمل گذاشته می‌شود تا آن را تحت فشار نگه دارد و خونریزی را متوقف کند. همچنین این کار به فرم‌دهی و ایجاد شکل مطلوب در اندام مورد نظر کمک می‌کند. بانداژ روی محل عمل باید حداقل به مدت دو هفته باقی بماند. از گارمنت هم باید تا چند هفته بعد از عمل به طور مداوم استفاده شود.

بعد از عمل لیپوساکشن احتمالاً مقداری ورم، خون‌مردگی، بی‌حسی و درد را در محل عمل احساس می‌کنید. اما با مصرف داروهایی که برایتان تجویز می‌شود، می‌توانید این عوارض را کنترل کنید. بخیه‌ها در حدود ۵ تا ۱۰ روز بعد از عمل کشیده خواهند شد. ممکن است داروهای آنتی بیوتیک هم برای جلوگیری از عفونت برایتان تجویز شود.

توجه داشته باشید که شما ممکن است تا چند هفته بعد از انجام عمل لیپوساکشن نیز همچنان احساس بی‌حسی و مور مور شدن و دردناکی در محل عمل داشته باشید. سعی کنید هر چه سریع‌تر بعد از عمل لیپوساکشن شروع به راه رفتن کنید تا از تشکیل لخته‌های خون در پاهای شما جلوگیری شود. اما تا حدود یک ماه بعد از عمل از انجام ورزش‌های سنگین و فعالیت فیزیکی شدید خودداری کنید.

بعد از گذشت حدود یک تا دو هفته از عمل لیپوساکشن، حال شما کم کم بهتر می‌شود. شما می‌توانید از چند روز بعد از عمل به محل کار خود باز گردید. ورم و کبودی محل عمل نیز تا سه هفته بعد از عمل برطرف خواهد شد، اما ممکن است که ورم مختصری تا چند ماه بعد هم وجود داشته باشد.

هرچند وقت یک بار به پزشک خود مراجعه کنید تا بر روند بهبودی شما نظارت داشته باشد و نتایج و روند بهبودی‌تان را بررسی کند.

نتایج عمل لیپوساکشن

اغلب افرادی که جراحی لیپوساکشن را انجام می‌دهند، از نتایج آن ابراز رضایت کرده‌اند.

فرم جدید بدن شما از چند هفته بعد از عمل لیپوساکشن، شروع به نمایان شدن می‌کند. بهبودی شکل بدن معمولاً در هفته‌های چهارم تا ششم بعد از عمل به شکل مشهودتری قابل مشاهده خواهد بود. شما می‌توانید با ورزش کردن به طور منظم و داشتن یک برنامه غذایی سالم به حفظ نتایج این عمل و خوش‌فرم نگه داشتن اندام‌ها و بدن خود کمک کنید.